Yazan: Turgut Koçak 7 Nisan 2022
Macaristan seçimlerini Victor Orban 6 muhalefet partisini yenip kazanınca birileri hemen harekete geçip Türkiye’deki duruma atıfta bulunan yazılar döşemeye ve konuşmaya başladı.
Orban, biliyorsunuz pek demokrasi falan taktığı yok. Bu yüzden de AB’den sürekli kendisine eleştiriler geliyor. Orban ise bu eleştirileri önemsemediği gibi Macaristan ekonomisini de pek yerlerde süründürmüyor. Bu yüzden de AB tarafından her anlamda sömürülen Macaristan’da AB’ye karşı bir tepki söz konusu. Eh bu durumda Erdoğan’ı da yandaşları böyle gördükleri için seçimi kazanacağı izlenimi yaratmak istiyorlar da Türkiye’deki durum öyle mi? Resmen ülkemizde ekonomi batık durumda. Kimi ekonomistlere göre ise üç ay içinde enflasyonun çok üst rakamlara çıkacağı ve ekonomik buhranın daha da derinleşeceği söyleniyor. Ayrıca Victor Orban bütün zorbalar gibi seçim sistemini de değiştirmiş, serpiştirilen hilelerle de seçimi kazanmıştır. Bizde de seçimle ilgili aynı yöntemin daha da ağırı Meclis’ten geçirildi bile. Üstelik tıpkı bizdeki gibi devlet televizyonlarını tam anlamıyla kontrol ettiği gibi burada muhalefete söz hakkı bile yok. Konuşması hem devlet televizyonlarında hem de muhalif basında bile defalarca yayınlanıyor. Yani basın tam anlamıyla bizdeki gibi.
Her türlü ayrımcılık yapıldığı gibi ırkçılık da giderek en yüksek perdeden işlenip duruyor. Yıllık çalışma saati de 250 saatten 300 saate çıkarılmış durumda. Orban, Hun soyundan geldiklerini ileri sürerek Türklerle kardeş olduklarını ileri sürdüğü gibi dilde Türkçe kardeşliği araştırma enstitüsü kuruyor. Nüfusu artırma politikası izleyerek 3 çocuk yapanlara 30 bin Avro vergi muafiyeti tanıyor. Hani ekonomisi de bize benzese aşağı yukarı bizde saray ne yapıyorsa onu yapıyor.
Enflasyonu aşağı yukarı Avrupa’ya uyumlu. Bizde yüzde 61.140 olan enflasyon Macaristan’da 8.3 Milli gelir dağılımı ise 2019’da 16 bin. Türkiye’de bu rakama hiçbir zaman ulaşılamadığı gibi ulaşılması da olanaksız. 2021 rakamlarına göre aylık gelir 1517 dolar Nüfusu 10 milyonun altında. Emek verimliliği arttığı gibi işsizlik yüzde 4.5 ve yüksek bir işgücüne katılım. Yüzde 61. Gelir eşitliği bakımından Macaristan Avrupa’nın en iyi ülkelerinden biri. Türkiye’de ücret eşitliği felaket. Gelir eşitliği Macaristan’da 0.28 iken Türkiye’de bu rakam 0.44’ü buldu.
Macaristan’da yıllık ihracat 132 milyar dolar. Yani Türkiye nüfusu ile de bir kıyaslama yaptığımızda akıl olmaz bir fark var. Dış ticaret dengesi 250 milyon dolar artıda. Bütün bunların dışında Orban AB ve ABD’de istenmeyen kişi. Putin’i destekliyor, Rusya ve Çin’le iyi ilişkilere kuruyor.
Rusya-Ukrayna savaşı sırasında birtakım girişimlerle kendisine yandaşlar tarafından güçlü lider yakıştırması yapılan Erdoğan’a sözüm ona başarıları nedeniyle Nobel ödülü alması önerilerinde bulunanlar bile var. Bu güçlü lider sözleri bize yabancı değil tabi. Bizdeki “Güçlü lider” ekonomiyi çökerttiği gibi Macaristan’da tersi gelişmelere neden oldu. Bu dili tanıyoruz dedik çünkü kendilerine bu yakıştırmayı yapanlar genellikle tarihte faşist liderler oldu.
Sonuç olarak Macaristan’da benzerliklerden yola çıkarak kendilerine yontanlar arasında doğrudan Erdoğan bulunuyor. Ancak şunu açıkça söylemeliyim ki olağanüstü durumlar dışında Erdoğan gireceği ilk seçimde ağır bir yenilgiye uğrayacak ve bu çevrelerin balonu kesinlikle sönecektir. Çünkü AKP ve saray iktidarının şu an itibari ile konuşulacak iyi bir yanı bulunuyor mu?
Bu yazgıyı Ukrayna sorunu ile tersine çevirmek düşüncesinde olanların ise durumlarını koruyacağını siz düşünüyor musunuz?
BEN DÜŞÜNMÜYORUM…